Challenges in sociotherapeutic work with children and youth The perspective of group leaders


Abstract

Sociotherapy is often offered in Poland as a form of help for children and youth with psychosocial difficulties. The work of sociotherapists and sociotherapists relies on social
trust and requires functioning in many complex conditions. The aim of this analysis was to discover the perspective of sociotherapists on difficulties and challenges in their everyday sociotherapeutic work. For this purpose, 37 written statements were obtained from sociotherapists working in various institutions, mainly schools and sociotherapeutic community centers. The statements were analyzed by means of thematic analysis (in Braun and Clarke’s approach), allowing to generate five themes that include the experience of challenges: 1) the challenge is the participant; 2) caring for the group as an effective therapeutic environment; 3) working „with an open heart”; 4) balancing between certainty and uncertainty; 5) working despite the feeling that „not everyone is heading in the same direction”. These themes may open up a discussion on how to support the professionals in their daily work, for example by introducing activities that may increase their sense of influence and control over the sociotherapeutic process. At the same time, sociotherapeutic work appears as requiring the integration of different objectives associated with the contexts of functioning of the participant, the group and the institution in which the sociotherapy takes place.


Keywords

sociotherapy; sociotherapists; challenges in professional work; psychological and pedagogical assistance for children and youth

[1] Bartkowicz Z., 2010, Kształtowanie świadomości aksjologicznej pedagogów resocjalizacyjnych, [w:] Z. Bartkowicz, A. Węgliński, A. Lewicka, Powinności i kompetencje w wychowaniu osób niedostosowanych społecznie, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
[2] Braun V., Clarke V., Terry G., 2015, Thematic Analysis, [w:] Qualitative Research in Clinical and Health Psycholgy, P. Rohedler, A. Lyons, Palgrave McMillan.
[3] Clarke V., Braun V., 2016, Thematic Analysis, [w:] Analysing Qualitative Data in Psychology, E. Lyons, A. Coyle, Sage 2016.
[4] Corey M.S., Corey G., 2008, Grupy. Metody grupowej pomocy psychologicznej, Instytut Psychologii Zdrowia, Warszawa.
[5] Coyne I.T., 1997, Sampling in qualitative research. Purposeful and theoretical sampling; merging or clear boundaries ?, „Journal of Advanced Nursing”, 26, 623–630.
[6] Czerepaniak-Walczak M., 1997, Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela, Wydawnictwo Edytor, Toruń.
[7] Dragan M., Oleksy B., 2005, Socjoterapia a zmiana poziomu lęku i stylów funkcjonowania w grupie, [w:] Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce
pedagogicznej, (red.) M. Deptuła, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
[8] Frąszczak B., 2005, Losy wychowanków Świetlicy Terapeutycznej w Nakle nad Notecią działającej w latach 1994–2001, [w:] Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii
i praktyce pedagogicznej, (red.) M. Deptuła, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
[9] Grudziewska E., 2017, Kompetencje socjoterapeuty – zagadnienia diagnostyczne, [w:] Diagnoza w socjoterapii, E. Grudziewska, Difin, Warszawa.
[10] Grzegorzewska I., Cierpiałkowska L., 2020, Specyfika pomocy psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci, młodzieży i rodzin, [w:] Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A.R. Borkowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
[11] Jankowiak B., 2015, Kompetencje socjoterapeuty – wybrane zagadnienia, „Studia Edukacyjne”, 37, 289–311.
[12] Jankowiak B., Soroko E., 2013, Socjoterapia a inne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej, [w:] Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Teoria i praktyka, (red.) B. Jankowiak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
[13] Jankowiak B., Soroko E., 2014, Style socjoterapeutycznej pracy grupowej z dziećmi i młodzieżą z perspektywy czynników pomocowych, „Studia Edukacyjne”, 31, 195–218.
[14] Jankowiak, B., Soroko E., 2016, Wybrane determinanty doświadczania pracy zawodowej przez socjoterapeutów, „Przegląd Pedagogiczny”, 1, 102–115.
[15] Jankowiak B., Soroko E., 2019, Socjoterapia dziś i jutro. O potrzebie współpracy refleksyjnego praktyka i ciekawego praktyki naukowca, „Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Socjoterapeutów i Trenerów”.
[16] Jankowiak B., Soroko E., 2020, Socjoterapia dzieci i młodzieży, [w:] Psychologia kliniczna dzieci i młodzieży, I. Grzegorzewska, L. Cierpiałkowska, A.R. Borkowska,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
[17] John-Borys M., 2005, Socjoterapia – jak zachodzi zmiana zachowania?, [w:] Diagnostyka, profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej, (red.) M. Deptuła, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
[18] Kazadin A.E., Weisz J.R. (red.) 2006, Psychoterapia dzieci i młodzieży. Metody oparte na dowodach, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
[19] Kernberg O.F., 2012, The Inseparable Nature of Love and Aggression. Clinical and Theoretical Perspectives, American Psychiatric Publishing, Waszyngton–Londyn.
[20] Machel H., 2008, Rola i zadania kadry resocjalizacyjnej, [w:] Resocjalizacja, (red.) B. Urban, J.M. Stanik, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
[21] Makulski M., 2017, Terapeutyczne aspekty pracy z zaburzeniami zachowania u adolescentów. Podejście psychodynamiczne, [w:] Młodzież między ochroną a ryzykiem.
Wspieranie rozwoju oraz pomoc psychologiczno-pedagogiczna dla adolescentów i adolescentek, (red.) B. Jankowiak, A. Matysiak-Błaszczyk, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
[22] Nikodemska S., 2001, Pracownicy świetlic socjoterapeutycznych. Ich portret psychologiczny, postawy wobec pracy i dzieci z rodzin alkoholowych, [w:] Diagnostyka,
profilaktyka, socjoterapia w teorii i praktyce pedagogicznej, (red.) M. Deptuła, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2001.
[23] Nowell L.S., Norris J.M., White D.E., Moules N.J., 2017, Thematic analysis: Striving to meet the trustworthiness criteria, „International Journal of Qualitative Methods”, 16(1).
[24] Paszkiewicz A., 2017, Skuteczna praca z wychowankiem niedostosowanym społecznie w grupie socjoterapeutycznej, Difin, Warszawa.
[25] Rubaj M., Profesjonalizm socjoterapeuty – prowadzenie zgodnej z zasadami etyki praktyki zawodowej, [w:] Socjoterapia w pracy z dziećmi i młodzieżą. Programy zajęć. Część trzecia, (red.) E. Grudziejewska, Difin, Warszawa.
[26] Sawicka K., 1999, Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej, [w:] Socjoterapia, (red.) K. Sawicka, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej, Warszawa.
[27] Sawicka K., 2006, Ekologiczny kontekst socjoterapii, [w:] Diagnostyka i profilaktyka w teorii i praktyce pedagogicznej, (red.) M. Deptuła, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2006.
[28] Sawicka K., 2008, Terapia w resocjalizacji, [w:] B. Urban, J.M. Stanik, Resocjalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
[29] Sęk H., Brzezińska A., 2011, Podstawy pomocy psychologicznej, [w:] Psychologia akademicka, t. 2, (red.) J. Strelau, D. Doliński, GWP, Gdańsk.
[30] Sęk H., 1996, Wypalenie zawodowe. Psychologiczne mechanizmy i uwarunkowania, Wyd. Fundacji Humaniora, Poznań.
[31] Silecka E., 2013, Wybrane konteksty socjoterapii w pracy z jednostkami niedostosowanymi społecznie, [w:] Socjoterapia jako forma pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Teoria i praktyka, (red.) B. Jankowiak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
[32] Soroko E., Jankowiak B., w dtuku, Shaping Social and Psychological Competencies or Intervening in a Crisis? Sociotherapists’ Experiences of Helping Adolescents in Poland, „International Journal for the Advancement of Counselling”.
[33] Strykowski W., 2005, Kompetencje współczesnego nauczyciela, „Neodidagmata”, 27/28, 15–28.
[34] Strzemieczny J., 1993, Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży, PTP, Warszawa.
[35] Szczepanik R., Jaros A., 2016, Techniki socjoterapeutyczne w pracy z dzieckiem agresywnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
[36] Tryjarska B., 2006, Organizacja psychoterapii grupowej, [w:] Psychoterapia. Praktyka, (red.) L. Grzesiuk, ENETEIA, Warszawa
[37] Waszyńska K., Bury P., Filipiak M., 2015, Psychoterapeuta i socjoterapeuta – cechy i kompetencje osób skutecznie pomagających, [w:] Współczesne konteksty psychoterapii i socjoterapii – wybrane zagadnienia z teorii i praktyki, (red.) K. Waszyńska, M. Filipiak, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
[38] Weissberg R.P., Kumpfer K.L., Seligman M.E.P., 2003, Prevention that works for children and youth: An introduction, „American Psychologist”, 58, 425– 432.

Published : 2020-12-29


Jankowiak, B., & Soroko, E. (2020). Challenges in sociotherapeutic work with children and youth The perspective of group leaders. Resocjalizacja Polska, (20), 299-318. https://doi.org/10.22432/pjsr.2020.20.19

Barbara Jankowiak 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu  Poland
Emilia Soroko 
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu  Poland


CitedBy Crossref
0

CitedBy Scopus
0



Copyright Notice:

Articles are published in accordance with conditions identical to the Creative Commons Attribution 4.0 (also called as CC-BY) license conditions, available on http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ and this permission applies to any language version or any later version of the license as published by the Creative Commons organization.

Author retain the copyright to the article, while at the same time he/she transfers the article property rights to the Publisher free of charge (without territorial and time restrictions).

The online edition of the Polish Journal of Social Rehabilitation is published under Open Access, which means that users can read, download, copy, distribute, print, search, and link to the full texts of these articles - are provided with full unrestricted access.

The publisher does not charge for providing access to full versions of articles nor for their use as referred to in above.